تاریخچه

 

نانوفناوری به عنوان جدیدترین حوزه فناوری در دنیا، شاخه ای از علم است که در آن علوم زیست شناسی، شیمی، فیزیک و سایر علوم پایه جمع آوری شده اند. این علم قادر است با استفاده از نانوساختارها و نانوفازها موانع علوم زیستی و فیزیکی را در زمینه های مختلف از بین برده و باعث افزایش کیفیت و رفاه در زندگی انسانها شود. در این راستا از سال 2000 به بعد، مراکز تحقیقاتی مختلف به تدریج در سراسر دنیا با هم تلفیق شدند و فعالیتهایی در زمینه نانوفناوری شروع کردند. در حال حاضر دانشگاههای Harvard University، Massachusetts Institute of Technology، University of California--Berkeley، University of Cambridge، École Polytechnique Federale of Lausanne، University of Wollongong، Hong Kong University of Science and Technology، University of Oxford، University of Texas--Austin و دهها دانشگاه دیگر در چین و همچنین دانشگاههای مختلف در سراسر دنیا از جمله دانشگاههایی هستند که رشته ای با این عنوان یا عناوین مشابه آن را راه اندازی کرده اند. قابل ذکر است قدمت این رشته در این دنیا کمتر از دو دهه است و لیست بالای دانشگاههای مختلف و متعدد می تواند اهمیت دادن تصمیم گیرندگان آموزش و پژوهش در دنیا به این رشته باشد.

در ایران نیز برنامه آموزشی و سرفصل دروس دوره ی کارشناسی ارشد ناپیوسته نانوتکنولوژی پزشکی در سال 1384 به تصویب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی رسید و به این ترتیب اولین دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد این رشته در سال 1385 در دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده فناوری های نوین پذیرفته شدند. برنامه آموزشی و سر فصل دروس دوره‌ی دکترای تخصصی (Ph.D) ناپیوسته نانوفناوری نیز در سال 1385 مصوب، و اولین دانشجویان این مقطع در سال 1386 در دانشگاههای علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی پذیرفته شدند. در حال حاضر، اکثریت دانشگاههای ایران نیز رشته های مربوط به نانوفناوری را در لیست آموزشی خود دارند و پژوهشهای بر پایهی نانوفناوری در اکثریت دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در حال انجام می‌باشد. در حال حاضر دانشجویان ارشد و PhD رشته نانوفناوری پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی تبریز، دانشگاه ایران و چند دانشگاه دیگر پذیرفته می شود. در این راستا گروه نانوفناوری پزشکی دانشکده علوم و فناوری های نوین دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1392 تاسیس شد. در این گروه دروس نانوفناوری پزشکی (نظری و عملی) به دانشجویان نانوفناوری پزشکی، پزشکی و میکروبیولوژی و سایر رشته های مربوطه تدریس می گردد.

 

اهداف و رسالت

 

این گروه تلاش دارد که با توجه به نیازهای جامعه، اسناد بالا دستی، رسالت کلی دانشگاه و دانشکده، با استفاده مناسب از توانمندیهای علمی و عملی اعضای گروه به اهداف زیر دستیابی پیدا کند:

· ارائه و آموزش دروس نانوفناوری پزشکی (نظری و عملی) به دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری

· انجام پژوهشهای کاربردی مختلف در زمینه انواع نانوساختارها و استفاده از آنها در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریهای مختلف با هدف بهبود کیفیت زندگی انسانها و ایجاد تحولات جدی و عظیم در بخش بهداشت و درمان

· ارتقاء کمی و کیفی برنامه های آموزشی و پژوهشی گروه در جهت تربیت نیروی متخصص و کارآمد، و ایجاد بستری مناسب برای رشد علمی و توانمندی اجرایی دانشجویان

· تربیت نیروی انسانی متعهد، توانمند و کارآفرین و آشنا به روشهای تحقیق پیشرفته در علم نانوفناوری که قادر باشند با بررسی پدیده ها در ابعاد نانو، به تولید علم پرداخته و در عین حال که پاسخگوی نیازهای جامعه در محیط های آموزشی- پژوهشی باشند علم روز را به فناوری تبدیل کنند.

· ارایه درسهای اختیاری در زمینه خلاقیت، نوآوری و کسب وکار و همچنین آموزش در زمینه شرکتهای دانش بنیان به منظور توانمند سازی دانشجویان در ایجاد کسب و کارهای جدید با ارزش افزوده بالا در حوزه های فناوری های پیشرفته و نانوفناوری

· ارایه برنامه و طرحهای قابل اجرا با رویکرد ارزش‌آفرین و ثروت‌آفرین در راستای دانشگاه‌های نسل سوم و بالاتر و تحکیم ارتباط دانشگاه با صنعت

· ارزش گذاری بر اساس ایده های جدید و تبدیل آنها به محصول

· همکاری با سایر دانشگاه ها، مؤسسات و مراکز تحقیقاتی مرتبط و تقویت همکاری های بین رشته ای و همگرایی در زمینه علوم مرتبط با نانو فناوری

· مشارکت در امر آموزش دانشجویان خارجی در مقاطع تحصیلی مختلف گروه در راستای اهداف بین­المللی سازی دانشگاه

· برگزاری نمایشگاه، فستیوال، و انواع کارگاهها برای بالا بردن هیجان علمی، ایجاد فضای رقابتی سالم برای دانشجویان و اساتید، و معرفی علم نانوفناوری و کاربردهای آن

· نهادینه کردن اصول و کرامت انسانی، رعایت حقوق و مکارم اخلاقی با توجه به آموزه های دینی وحرفه ای

· تکیه بر اولویتها و بهره گیری از امکانات بالفعل و بالقوه موجود در کشور

· حرکت در جهت تامین استقلال کشور در زمینه تولید علوم و فناوری

· برآورده کردن نیازهای کشور در مدیریت و سیاست گذاری در زمینه استفاده از نانو فناوری پزشکی در راستای ارتقا سلامت کشور

در نهایت با توجه به برنامه آموزشی تحصیلات تکمیلی، انتظار می رود دانش آموختگان نانوتکنولوژی پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا توانمندی لازم برای درک اصول نانوتکنولوژی و کاربرد آن در تحقیقات پزشکی و مطالعات بالینی را کسب کرده و قادر باشند تحقیقات بنیادی و کاربردی را تعریف و اجرا کنند و همچنین به عنوان مشاور در بخش های سلامت و تجاری سازی فعالیت داشته باشند. گروه نانوفناوری پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در تلاش است تا خود را به عنوان یکی از مراکز آموزشی و پژوهشی کلیدی در جهان معرفی و ثابت کند.

 

زمینه های تحقیقیقاتی گروه نانوفناوری پزشکی

 

کاربرد نانوتکنولوژی و نانوذرات در علوم پزشکی و زیستی

کاربردهای تشخیصی و درمانی نانوذرات در درمان بیماریها

استفاده از نانولیپوزوم ها به عنوان سیستم های دارورسانی برای درمان بیماریها

تحویل هدفمند دارو و ژن با استفاده از انواع نانوذرات فلزی و مغناطیسی