گفتگو با دکتر سارا هاشمی مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه علوم بیومدیکال مقایسه ای

1-خانم دکتر سیده سارا هاشمی از خودتان شروع کنیم، اینکه اهل کجا هستید و زندگی تحصیلی خود را چگونه گذرانده اید؟

سیده سارا هاشمی هستم متولد شهرستان فسا. مقطع کارشناسی را زیست شناسی دانشگاه تبریز خواندم و مقطع کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی و مقطع دکترا بافت شناسی در دانشگاه شیراز فارغ التحصیل گردیدم.

2-چرا این رشته را انتخاب کردید و چگونه به این رشته علاقه مند شدید؟

علوم بیومدیکال مقایسه ای شاخه ای از علوم بین رشته ای است که بر پایه استفاده از تکنیک های بیولوژیک در جهت تولید و تکثیر حیوانات ترانس ژنتیک و ایجاد مدل های مختلف تحقیقاتی و همچنین مقایسه بافتهای حیوانات آزمایشگاهی با یکدیگر و تشخیص ضایعات بافتی در آنها بنا شده است. اکثریت متخصصین علوم پایه و علوم بالینی جهت مطالعات تجربی خود از حیوانات مدل اعم از گونه های آزمایشگاهی و یا پستانداران رده بالاتر سود می جویند و بدیهی است که نتایج آنها با استفاده از مدل های حیوانی را       می توان در تحقیقات پزشکی و جهت کارآزمایی بالینی استفاده نمود تا آن حد که قابل تعمیم به انسان باشد. از آنجایی که اینجانب علاقه مند به مطالعات درون تنی بودم و احساس کردم که این مطالعات نیاز به تغییرات اساسی دارد، بنابراین پیشنهاد همکاران برای کمک به تاسیس رشته علوم بیومدیکال مقایسه ای پذیرفتم و امید است که در آینده نزدیک به کمک دانشجویان فارغ التحصیل این رشته گامی بزرگ جهت بهینه سازی انجام مدفل های حیوانی برداریم.

3- با توجه به اینکه شما مدیرگروه علوم بیومدیکال مقایسه ای هستید این رشته را چگونه معرفی می کنید و چگونه دانشجویان را دعوت به انتخاب این رشته در تحصیلات تکمیلی می کنید؟

اگرچه تاریخچه کار با حیوانات آزمایشگاهی به زمان قبل از میلاد برمی گردد، ولی  رشته ای با این عنوان به دهه  1970در آمریکا  ایجاد و هم اکنون این رشته در تمام دنیا فعال می باشد. قابل توجه می باشد که از  106 جایزه نوبل در حوزه پزشکی، 94 جایزه مستقیما مبتنی بر استفاده از حیوانات آزمایشگاهی بوده و از سال 1979 تاکنون به جز یک مورد تمامی جوائز نوبل به مطالعات درون تنی اختصاص یافته است. این نکته حائز اهمیت است که افزایش امید به زندگی از 40 سال در ابتدای قرن 20 به 70 سال در انتهای قرن بیستم رسیده است، که این امر در حقیقت مدیون کشفیات متعدد دانشمندان در زمینه تولید واکسن، دارو و ... بوده که آنها همگی بر مبنای استفاده از مدل های حیوانی است. تمام متخصصین علوم پایه و علوم بالینی جهت مطالعات تجربی خود از مدل های حیوانی استفاده می کنند که این امر سبب شده است که در 5 دهه اخیر رشته ای به عنوان علوم بیومدیکال مقایسه ای در برترین دانشگاههای جهان راه اندازی شود. حضور بیومدیکالیست های مقایسه ای به سرعت و دقت مطالعات درون تنی افزوده و از هدر رفت منابع مالی ممانعت می نماید. همچنین صحت یافته های تجربی در مدل های زنده امکان تعمیم نتایج به انسان و انجام کارآزمایی های بالینی را تسهیل می نماید.

4- لطفا در مورد گروه علوم بیومدیکال مقایسه ای و تاریخچه تاسیس آن مختصری برای مخاطبان توضیح دهید؟

پس از سالها تلاش و پیگیری همه مسوولین دانشگاه و دانشکده و همکاران برای اولین بار در ایران و خاورمیانه موفق به اخذ مجوز پذیرش دانشجو در مقطع دکترای تخصصی علوم بیومدیکال مقایسه ای در مقطع  Ph.D. از شورای گسترش وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در  دانشکده علوم و فناوری نوین پزشکی شیراز شدیم تا تحولاتی بنیادین را در این زمینه به وجود آید. وجود این رشته در دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگ موفقی برای این داشگاه است زیرا این رشته در واقع  زیربنای دانشگاه های نسل 3 و 4 می باشد و برای اولین بار راه اندازی شده است و اولین ورودی دانشجویان Ph.D. در سال 1398 شروع به تحصیل نمودند.

5- در مورد تعداد دانشجویان و هیئت علمی گروه علوم بیومدیکال مقایسه ای نیز اطلاعاتی بدهید؟

رشته علوم بیومدیکال مقایسه ای 6 عضو هیئت علمی و 7 دانشجو در مقطع دکترای تخصصی دارد.

6- چه کمبودهایی از لحاظ آموزشی و چه از لحاظ امکانات آزمایشگاهی در رشته علوم بیومدیکال مقایسه ای وجود دارد و برای رفع آن چه اقداماتی انجام شده است؟

یکی از مشکلات موجود در گروه کمبود فضای آموزشی و پژوهشی است که با همکاری هیات رییسه محترم دانشکده، فضایی جهت راه اندازی آزمایشگاه به گروه اختصاص داده شده است. از دیگر مشکلات موجود می توان به کمبود بودجه و تجهیزات مرتبط با رشته اشاره کرد.

7- آینده گروه علوم بیومدیکال مقایسه ای را چگونه پیش بینی می کنید؟

رسالت این رشته، تربیت نیروهای آگاه به مسائل عملی روز، توانمند، مسئولیت پذیر و حساس به سلامت افراد و جامعه در حیطه علوم بیومدیکال مقایسه ای است که تخصص خود را در زمینه پژوهش های تجربی بر مبنای بازآفرینی بیماری های انسانی در حیوانات آزمایشکاهی و پستانداران رده بالا در اختیار همه پژوهشگران قرار دهند.

8- از تجربه های کاری و درس هایی که از آن گرفته اید صحبت کنید؟

چون این رشته برای نخستین بار راه اندازی شده است بنابراین دغدغه های زیادی برای گروه و دانشکده دارد که با صبوری اساتید گروه و پیگیری مستمر آنها و حمایت های رییس دانشکده انشالله برطرف خواهد شد.

9- در پایان اگر صحبتی با مسئولان و دانشجویان دارید بفرمایید؟

امید است با نگاه ویژه و همکاری مسوولین دانشگاه و دانشکده مشکلات گروه رفع گردیده و با بالا بردن کیفیت آموزش بتوانیم اهداف این رشته را در حد عالیه ارتقاء دهیم و نیز کمک به بکارگیری فارغ التحصیلان این رشته در بخش های مختلف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بخصوص مراکز تکثیر، نگهداری و مطالعه حیوانات آزمایشگاهی باعث بالا رفتن انگیز دانشجویان در جهت تحصیل این رشته و امید به آینده در این دانشجویان می شود.